تعیینی یا تخییری بودن مجازات قتل عمد؛ با تأکید بر دیدگاه آیت اله خویی و امام خمینی (ره)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، گرگان، ایران.

چکیده

فقیهان مکتب امامیه در خصوص اینکه آیا قصاص قاتل در قتل عمد، تعیینی است یا تخییری، دارای اختلاف نظر هستند. عده‌ای عقیده دارند حکم اولیّه و اصلی در قتل عمد، به طور معیّن قصاص است و دریافت دیه مشروط به توافق ولی دم با قاتل می‌باشد. گروهی دیگر قائل به تخییر بین قصاص و دریافت دیه هستند. غالب فقهای شیعه به نظر نخست تمایل نشان داده‌اند. با این حال برخی مانند ابن جنید قول دوم را برگزیده است. آیت اله خویی و امام خمینی نیز مطابق با نظر مشهور فقها فتوا داده‌اند. قانون مجازات اسلامی مصوب سال1392 در مواد 359 و 362 و 381 در زمینه تعیینی و تخییری بودن مجازات قصاص به هر دو مورد اشاره کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mandatory or Optional Punishment for Murder; with an Emphasis on the Views of Ayatollah Khoei and Imam Khomeini

نویسنده [English]

  • Amir Poorshahroodi
چکیده [English]

Jurists of the Imami school disagree on whether the murderer's retribution is determined or optional. Some believe that the primary punishment for murder is specifically Qesas and receiving blood money is conditional on the agreement of Vali Dam with the murderer. Most Shiite jurists seem to have shown willingness to first one. However, some, such as Ibn Junaid, have chosen the second promise. Ayatollah Khoei and Imam Khomeini have also given Fatwas in accordance with the well-known opinions of jurists. The Islamic Penal Code of 2013, in Articles 359, 362 and 381, refers to both in this respect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Murder
  • Qesas
  • Imami Jurists
  • Optional
  • Mandatory